Archiwum bloga

Słodko-ciepła chwila wieczności!

Opublikowany 4 marca 2015 przez tilianara

4

Zimą nie może zabraknąć u mnie najbardziej rozgrzewającego z zimowych deserów … crumble. A skoro zima jeszcze się u nas panoszy, czemu nie przypomnieć sobie o rozgrzewającym ciało i duszę łakociu?

 

 

To taki uniwersalny klasyk na każdy zimny dzień. Nie tylko zimą. Przez cały rok, gdy zimno zagląda do kątów, gdy przyprawia nas o gęsią skórkę, o zaróżowione policzki i czerwony nos, przez cały rok warto sięgnąć do tego deseru. Błyskawiczny w przygotowaniu, w praktyce zawsze mamy składniki na niego, o ile tylko jakiekolwiek owoce leżą w misce, lodówce czy nawet zamrażalniku. Wystarczą zimne palce, by utrzeć w misce składniki, ale powiem Wam, że ja robię sobie zapas kruszonki. Gdy nachodzi mnie pierwsza ochota na crumble … zwykle jakoś w okolicach października, wtedy do misy miksera wrzucam mąki na przynajmniej kilka porcji. Czasem to tylko 600 g czasem kilogram, kiedyś poszalałam i zrobiłam kruszonki z 3 kilogramów mąki. Oj, to była wyżerka :)

 

Tylko uwaga! Im więcej kruszonki w zapasie, tym częściej będziecie robić ten smakołyk. On uzależnia. Jego ciepło i aromat rozpływają się po ciele, jakby sam krwioobieg chciał przetransportować to cudowne odczucie i chęć … potrzeba … pokusa, by zrobić kolejne i kolejne crumble już pozostanie z Wami przez całą zimę :)

 

 

A gdy ma się zapas kruszonki, wystarczy tylko sięgnąć do zamrażalnika, rozkruszyć jeszcze w torbie zamrożoną kruszonkę i wysypać ją na przygotowane owoce. I voila! chcecie więcej kruszonki? Proszę bardzo. Wolicie mniej. Jasna sprawa :) A może przyszła Wam ochota na inny smak i aromat. Nic prostszego. Wystarczy podstawową kruszonkę zrobić bez żadnych dodatków, a je dodawać wedle smaku i uznania tuż przed podaniem. Dawno nie widziana koleżanka dzwoni, że właśnie wychodzi na Waszej stacji metra? Zanim otworzycie jej drzwi, nieziemski zapach z piekarnika, maślany, czasem orzechowy, czasem cynamonowy, czasem kardamonowy przywita ją i rozgrzeje.

 

 

Dla mnie nie ma nic lepszego niż porcja gorącego crumble i kawa. Ale czasem nachodzi mnie ochota na skrajną dekadencję … crumble, kawa i lody! No to jest coś, po czym nie można się nie uśmiechnąć. To jest coś, co tworzy moment szczęścia. Otula zapachem, ciepłem, aromatem. Naprawdę niewiele potrzeba więcej … przynajmniej przez tę słodko-ciepłą chwilę wieczności.

 

 

Crumble podstawowy

 

Składniki:

300 g mąki (częściej mieszanki mąk razowych z płatkami, czasem też z posiekanymi orzechami lub migdałami w płatkach)

150 g zimnego masła (zasada ogólna mówi 2 części mąki/sypkich składników na 1 część tłuszczu)

cukru zależnie od owoców – jeśli są kwaśne, ok 75 g, jeśli są słodsze coś pomiędzy 30-50 g (zwykle daję cukru mniej niż masła, przynajmniej o połowę. Owoce dają wystarczająco słodyczy)

szczypta soli

przyprawy, ok 1-2 łyżeczki dowolnej przyprawy, cynamonu, goździków mielonych, kardamonu, ale fajnie też sprawdzają się zioła, jak tymianek, rozmaryn czy zioła prowansalskie.

opcjonalnie: 1 łyżeczka skrobi/mąki kukurydzianej/ziemniaczanej do owoców

masło do posmarowania formy

 

Wersja bezglutenowa – mąkę zamienić na orzechy, wiórki, płatki bezglutenowe lub mieszankę mąk bezglutenowych

Wersja wegańska – masło zamienić na masło kokosowe

 

Przygotowanie: Piekarnik nagrzać do 180 stopni Celsjusza. Formę do zapiekania wysmarować tłuszczem. Owoce wypestkować, jeśli trzeba obrać i pokroić na nie za duże cząstki. Można je do smaku dodatkowo doprawić przyprawami lub cukrem czy miodem. Jeśli mają puścić dużo soku, można posypać je mąką/skrobią ziemniaczaną/kukurydzianą, którą zwiąże płyn i zrobi z niego smakowity sos.

Składniki sypkie wymieszać z pokrojonym masłem. Dodać przyprawy i cukier. Utrzeć szybko w palcach lub w mikserze. Jak robimy większą porcję, przesypać do torby do mrożenia i trzymać w zamrażalniku. Przed posypaniem owoców rozkruszyć na kruszonkę i użyć potrzebnej do zakrycia owoców ilości. Powyższe ilości starczają na formę o średnicy 24-26 cm (lub ok. 20×25 cm formę jak ze zdjęcia) i nie za grubą warstwę kruszonki.

Piec ok 30-40 minut, do zezłocenia. Podawać ciepłe. W wersji dekadenckiej z lodami lub bitą śmietaną.

 

Smacznego.

Zobacz także

Chwila wieczności. Ciepło, słodko … gospodarnie. Słodko-gorzko. Dynia … uniwersalna i prosta … na słodko.

Kolorowa paleta o poranku.

Opublikowany 19 lutego 2015 przez tilianara

3

Choruje mi się ostatnio koszmarnie. Kończy się jedna choroba, zaczyna druga. Dawno nie miałam takiego spadku odporności, dlatego też i dla radości oczu i ducha i dla dobrego samopoczucia ciała i zdrowia szczególnie uważnie patrzę na to co jem, by strawą dodać sobie sił, aby zwalczyć wszelkie choróbska i wrócić do normalnej "nad" aktywności ;)

 

 

Dla poprawy zdrowia i samopoczucia nie ma to jak kolor. A gdy do tego ten kolor jawi się jako paleta barw do malowania kolorowych kanapek na śniadania czy przekąski w ciągu dnia, to już lepiej być nie może. Od czasu pasztetu sojowo-fasolowego, który podpatrzyłam u Trufli, różnorakie pasty strączkowe robię na porządku dziennym. Mają najróżniejsze kolory, najróżniejsze smaki, mogą być lekko słodkawe (np. ta z fasolki azuki, ale o niej to kiedy indziej), jak i wszelkie odcienie wytrawności.

 

 

Czasem posypuję taką kanapkę dodatkowo jakąś przyprawą – wędzone płatki soli czy słodka papryka sprawdzają się doskonale, a czasem kłądę na niej plasterki ogórka, pomidora czy odrobinę wędzonej rybki. Ba! czasem takie smarowidło traktuję jak masło, smaruję cienko i kładę na nim plasterek wędliny czy sera. Dowolność jest tak ogromna, że nawet nie silę się na spisanie wszystkich sposobów. Zresztą, mam nadzieję odkryć ich jeszcze wiele.

 

 

Dziś dzielę się z Wami kilkoma pomysłami na pasty, jakie ostatnio umilają mi poranki. Ale najpierw kilka zasad ogólnych – niezależnie od składników, smaków, czy ilości.

 

Zasada pierwsza – ugotowana odpowiednio wcześnie … i tu wpisujecie cokolwiek co chcecie/lubicie/macie w spiżarce … fasola o dowolnej odmianie, ciecierzyca, groszek suszony/mrożony, soczewica, soja. Odpowiednio wcześnie, tzn. tak, by przestygła zanim zaczniemy ją miksować. Można spokojnie ugotować ją dzień wcześniej i na drugi dzień wszystko zmiksować. Dzięki temu pasta wyjdzie Wam gęsta, nie potrzebujecie dużo ani tłuszczy ani wody by się ładnie miksowała i nie "zatkała" miksera lub blendera. Ale jeśli się Wam spieszy, wystarczy po ugotowaniu, przestudzić ją pod zimną wodą.

Uwaga dodatkowa – strączków nie trzeba gotować w bulionie, ale jeśli to zrobicie i część z fasoli w nim zostawicie, będziecie mieć jednocześnie smakowitą bazę na zupę fasolową.

 

Zasada druga – miksuje się coś strączkowego z dowolnymi przyprawami (traktowanymi bardzo szeroko – od suszonych czy świeżych, poprzez czosnek, kończąc na wszelkich puree warzywnych czy koncentracie pomidorowym) oraz tłuszczem. Ja jako tłuszcz zwykle biorę jakiś bezsmakowy olej, chyba że chodzi mi np. o posmak oliwy lub kokosa. Większość przepisów mówi, by wlewać tłuszcz aż uzyskamy odpowiednią konsystencję. Nie ma takiej potrzeby. I nie chodzi mi tu o odchudzanie czy cholesterol. Po co marnować olej, skoro to nie na jego smaku ani jego wartościach nam chodzi. Użyjcie go jako przyprawy (na 1 szklankę ugotowanej pasty zwykle daję ok. 2-3 łyżek tłuszczu), a rozrzedźcie wodą, najlepiej tą z gotowania.

Uwaga dodatkowa – pamiętajcie też, że wszelkie puree warzywne też wam rozrzedzą masę.

 

Zasada trzecia – najważniejsza i ostatnia – bawcie się dobrze i smakowicie! :)

 

 

Moje ostatnie Pasty do chleba to zwykle mieszanka ciecierzycy i białej fasoli, ugotowanych do miękkości. zmiksowanych z olejem rzepakowym i …

– z papryką wędzona i słodką, z odrobiną ostrej;

– z burakiem z dodatkiem chrzanu;

– z pieczonym czosnkiem i za'atar;

– z pesto z pietruszki (na takie pesto miksuję natkę pietruszki z czosnkiem i nasionami słonecznika, bez sera, który dodaję zależnie od potrawy. I oczywiście też oliwa, sól, pieprz);

– z kurkumą, łagodnym curry lub garam masala (ale z garam masala nie jest tak ślicznie żółciutki, tylko ciemniejszy);

– coś a'la hummus – z niewielką ilością tahiny, czosnkiem i cytryną – sok i skórka;

 

Bardzo podpasowały mi ostatnio też:

– sama ciecierzyca, puree z dyni, ocet balsamiczny, olej sezamowy, niewiele kurkumy dla koloru;

– fasolka flażoletka (ona jest zielona) z pesto z jarmużu i czarnuszką, doskonale smakuje z kiszonym ogórkiem;

– pomarańczowa soczewica, puree z pomidorów (zredukowane na kilka łyżek koncentratu), suszona cebula, kurkuma, czosnek, zmielone w młynku: kozieradka, gorczyca ciemna.

– fasola cannellini z suszoną szałwią, suszoną miętą, kminkiem.

– fasola cannellini z utartymi na proszek suszonymi grzybkami, cząbrem i przyprawą prowansalską.

 

Było jeszcze wiele innych past, których składników sobie nie zapisałam. Nawet jeśli o tym nie piszę, zwykle dodaję choć jeden ząbek czosnku do takich past. My lubimy czosnek. Rzecz gustu :)

 

Specjalnie nie podaję ilości, gdyż zawsze taką pastę robię na oko, wiele zależy od tego ile wilgoci jest w dodatkach. Można też przygotować samą pastę-bazę, bez dodatków, a doprawiać sobie zależnie od chęci na kanapce. Zacznijcie od szklanki strączków, a potem kombinujcie smakowicie i kolorowo :)

 

Smacznego i zdrówka!

Zobacz także

Smaczna paleta żywych barw. Plony, ach te plony! Zielony fusion. Nie marnuję jedzenia …

W oczekiwaniu na cytryny …

Opublikowany 28 stycznia 2015 przez tilianara

2

… powspominam jeszcze trochę cytrusowe smaki. Chodzi o owoc ogromnie ciekawy, cytrynę tak delikatną, tak nieoczekiwaną w smaku, że można ją jeść na surowo. Tak, wiem wiem, są hard-corowcy co zwyczajną cytrynę zjedzą ze smakiem i nawet jeden mięsień im nie drgnie. Ale nie ja. Lubię kwaśne smaki. Nawet bardzo! Każdy kto jadł u mnie sałatę z vinegretem wie o tym aż za dobrze, ale nawet ja mam swoją granicę kwaśności :)

 

 

Ta cytrynka – o wdzięcznej nazwie piritto ma grubaśne albedo, ale nie jest ono ani trochę gorzkie. Wręcz przeciwnie, jest delikatnie słodkawe i takie jakby ziołowe. Wciąż jest dla mnie zagadką, do czego ten smak jest podobny i jak mi kiedyś się to objawi, to się z Wami podzielę. Tak czy siak, postanowiłam tę cytrynkę wypróbować w szybkim – tzw. resztkowym – obiadku.

 

 

Kilka dni wcześniej piekłam kurczaki, by mieć je i na obiady i na lunche dla Ukochanego do pracy i by mieć czas na poźniejsze cytrusowe szaleństwa. Doprawiłam je mocno czosnkiem, skórką z cytryny i majerankiem. Z korpusów jak zawsze powstał bulion i gdy go już zapakowałam do pojemniczków i wysłałam do mrożenia, z niewielkiej porcji i kilku garści pęczaku ugotowałam sobie szybki lunch. Kilka skrawków mięsa z kurczaka, duża porcja szpinaku i jeszcze większa porcja natki pietruszki mogłyby wystarczyć za całą przekąskę w dniu pełnym prac.

 

 

Piritto jednak dodała temu szybkiemu kaszotto zupełnie nowy smak. Gdy już pęczak odpoczywał po ugotowaniu, dorzuciłam do niego pokrojoną cytrynę wraz z pietruszką. Zależało mi tylko, by się odrobinę zagrzała, a nie gotowała. By, pod wpływem ciepła, olejki eteryczne ze skórki uwolniły się i by danie nie tylko smakowało wybornie, ale i pachniało pięknie cytrusowym aromatem.

 

Bardzo ciekawy wyszedł to lunch i bardzo ciekawy to owoc, ta uroczo zwana piritto. Teraz czekam na dostawę cytrusów, by znów wyczarować z nich smakowite różności, tak teraz potrzebne na odtrucie i oczyszczenie mojego organizmu męczonego jakimś choróbskiem, ale i o piritto pamiętam. Prędzej czy później i po nią siegnę, by rozgryźć jej smaki do końca :)

 

 

Kaszotto ze szpinakiem, natką pietruszki i piritto

 

To akurat kaszotto robiłam na oko, więc jak zależy Wam na dokładnych proporcjach zajrzyjcie do wpisu o kaszotto, gdzie dokładnie opisuję i proporcje i sposób jego gotowania.

Ty razem w garnuszku gdzie zostało mi pewnie coś ok. 300 ml bulionu z kurczaka rozmroziłam trochę szpinaku w liściach (ze 2 garście), który potem posiekałam mniej więcej drobno. Po odcedzeniu szpinaku wsypałam do gorącego bulionu mniej niż pół szklanki pęczaku i na średnim do małego ogniu gotowałam aż wchłonął płyn i stał się miękki (no prawie – pęczak zawsze pozostawia lekką twardość w środku i dobrze, nie robi się z niego mamałyga). Doprawiłam solą, gałką muszkatołową, odrobiną majeranku i łyżką masła. Dodałam szpinak, pokrojoną piritto, natkę pietruszki i dużą garść resztek mięsa, jakie zdjęłam z korpusów kurczaków. Kawałek skórki, który został z pieczenia ptaka, wsadziłam pod grilla, by mieć z niego taki kurczakowy chips. Bajka!

 

Smacznego.

Zobacz także

Chemia na zakupach i co z niej wynika ;-) Krótka historia o dwóch kawałkach mięsa. Curry, które podbiło moje serce. Podarunek dla Hirkowej Pani.

Niech będzie też trochę hipstersko!

Opublikowany 3 stycznia 2015 przez tilianara

2

Kto by pomyślał, że coś co prawie zasługuje na miano chwastu będzie takie modne! Tak po prawdzie to ja się kiepsko znam na modzie. Nie, nie ma w tym żadnej fałszywej skromności. Po prostu nie mam czasu, aby za nią nadążać i by chcieć się nią frasować. Nie ten typ osobowości ;) Jeszcze niedawno więc patrzyłam na topinambur jak na zwykłe warzywo, niezwykłe tylko dlatego, że cieżko dostępne. A tu teraz z każdego menu restauracji, każdego programu kulinarnego topinambur wyskakuje jak pospolita pyrka. No cóż! Dla mnie to on pospolity nigdy nie będzie, bo co ja z nim przeżyłam, to moje. Ale w końcu nawet jeśli za modą nie podążam, to jeśli idzie o dobre jedzenie, to jestem gotowa na wiele.

 

 

Dlatego też by zdobyć sadzonki topinamburu do mojego Elysium dzwoniłam i pisałam maile gdzie się da. Wcale to łatwe nie było. Wystarczyło się jednak uprzeć i 5 ślicznych doniczek przywiózł mi kurier z Pomorza. Dopiero później poskarżyłam się babeczce na bazarze ile to kosztowało mnie kupienie sadzonek, a ona na to: "pani, przecie to można takie wsadzić jak te (mówiąc to wskazała na bulwy na swoim staraganie). To na gwoździu pani wyrośnie". Kupiłam od niej doniczkę tymianku, który miał ponoć przetrwać zimę. Nie przetrwał, więc nie wiem czy rzeczywiście można wsadzić taką kupioną gdzie bądź bulwę topinamburu, ale na pewno sadzonka jednoroczna, już w drugim roku zapewni Wam wręcz klęskę urodzaju.

 

I to jaką? Tych pierwszych pięć topinamburów wsadzonych blisko domku na małej działeczce pracowniczej rozpleniło się do 12 kg cubbotto, w którym przyjeżdżają do mnie cytrusy z Sycylii. Wsadziłam więc ok 14 sztuk na grządce na obrzeżu działki o 9 metrowej długości, tworząc dodatkowo z ich wysokich kwiatów ogrodzenie od wścibskiej sąsiadki i teraz – rok w rok – muszę pilnować ich ogromnie, gdyż wyrastają i przerastają gdzie chcą, a odbijają w pierwotnym miejscu nawet po 3 latach. Taki to uparty kwiat o smakowitych bulwach.

 

No, ale o ogrodniczych zmaganiach nie będę się rozwodzić. Dość powiedzieć, że teraz radziłabym Wam znaleźć jakieś ustronne miejsce pod lasem, wsadzić tam topinambur i przychodzić z widłami wedle potrzeby, a nie martwić się, że pozarasta malutką działkę pracowniczą. I dziki się dokarmi i niebezpieczeństwo zarośnięcia niewielkiej przestrzeni odpada. Pamiętajcie tylko, że topinambur chowa swoje bulwy zazdrośnie nawet do ponad metra poniżej gruntu, więc widłami kopcie wytrwale ;)

 

 

Nie ma jednak problemu, bo topinambur może być wykopywany od jesieni do wiosny, a najlepiej z pierwszym zbiorem poczekać na przymrozki, gdyż jak wiele jesienno-zimowych warzyw zyskuje wtedy na smaku. Smaku tak doskonale pasującym do innych ziemistych i słodkich połączeń. Jak w tej zapiekance, al'a gratin, z boczkiem, śmietaną i tymiankiem, chojnie posypaną po wierzchu parmezanem. Taka zapiekanka może być samodzielnym daniem albo też doskonałym dodatkiem do steku, choć w tym przypadku, ze wględu na delikatny, słodkawo-orzechowy posmak topinamburu, radziłabym raczej delikatne mięso z polędwicy. Ale jak kto woli :)

 

 

Wbrew pozorom bulwa ta pasuje też doskonale do ryb. Jest doskonała jako puree, ale o wiele lepsza, gdy przywdzieje szaty placka, a rybę, w tym przypadku łososia przyobleczemy w ziemisto-korzenne smaki. Można podać ją jako elegancką przystawkę, albo po prostu na drugi dzień wyjeść resztki jakie zostaną, ciesząc się ich smakiem w czasie kreowania kolejnych dań ;)

 

Zapraszam więc na hipstersko-nie-hipsterki obiad i przystawkę, a już niedługo jeszcze jedno danie i jego wersja z udziałem topinamburu … zupka oczywiście, w końcu to zima, a zima lubi zupy ;)

 

 

Zapiekanka z topinamburu

 

Zapiekankę tą robiłam na oko, więc wybaczcie ale i takie na oko proporcje podam. Jednak bez obaw, to danie z typu wiejsko-swojsko-domowych, więc nie bójcie się w niej niczego ;)

Najpierw uśmażyłam cienko pokrojonego boczku wędzonego (ok. 8 plasterków), tak by wytopić z niego tłuszcz. Tłuszcz odlałam. Przestudziłam.

Topinamburu nakroiłam w cienkie plasterki (idealnie jest użyć do tego mandolinę, ale ja jej nie mam … jeszcze :D), układając go w naczyniu do zapiekania (moje naczynie było małe, owalne, o długości 24 cm), wypełnionym wodą z cytryną (topinambur lubi ciemnieć, więc dobrze jest trzymać go w wodzie z cytryną). Gdy miałam pewność, że wypełni naczynie jakie miałam, odlałam wodę i pozwoliłam topinamburowi odcieć. Przełożyłam go do miski, doprawiłam solą, pieprzem i polałam odrobiną tłuszczu ze smażenia boczku i dodałam boczek i ok pół szklanki śmietany, wymieszaną z dokładnie posiekanym 1 dużym ząbkiem czosnku. Wsypałam ok. łyżeczkę suszonego tymianku. W między czasie, gdzieś tak pod koniec krojenia topinamburu zaczęłam nagrzewać piekarnik do 200 stopni.

Gdy topinambur był już wymieszany z tłuszczem, śmietaną, boczkiem i przyprawami, układałam go z tym wszystkim warstwami w posmarownym masłem naczyniu do zapiekania. Zalałam resztą śmietany z miski, dociskając delikatnie dłońmi, by śmietana spłynęła między warstwy. Na wierzchu posypałam szczodrze parmezanem. Naczynie przykryłam folią aluminiową i wstawiłam do piekarnika na 30 minut. Po tym czasie topinambur był miękki (sprawdziłam nakłuwając nożem). Zdjęłam folię i włączyłam w piekarniku opcję grill. Trzymałam tak pilnując cały czas, aż się lekko zrumienił.

 

Placki topinamburowe

 

Topinamburu (ok. 1 kg) ugotowałam, przetarłam przez praskę i ostudziłam. Dodałam 4 żółtka, mąki (ok. 100 g), śmietany (ok 100 ml), sól, pieprz i dowolne przyprawy. Ja tym razem dałam, tak jak i do łososia kardamon i kolendrę zmielone na proszek. 

Smażyłam na oleju na złoto, po ok. 2-3 minuty z każdej strony.

 

Źródło inspiracji to bliny warzywne u Bei

 

Łosoś kardamonowo-kolendrowy

 

Łososia, dwie porcje po ok. 180-200 g posmarowałam oliwą, odrobiną miodu (ok. 1 łyżeczki) i sokiem z cytryny, posoliłam, doprawiłam zmielonym kardamonem i kolendą. Piekarnik nagrzałam do 210 stopni Celsjusza. Piekałam ok. 12-15 minut (czas zależy od grubości ryby). Podałam na plackach, rozdrobnione na płatki, udekorowane natką pietruszki, choć bardziej pasowałaby tu natka kolendry.

Na drugi dzień taką samą porcję łososia upiekłam i jadłam z odgrzanymi plackami na szybki lunch. Smakowało doskonale.

 

Smacznego.

Zobacz także

Szczęście … niech trwa sto lat! Pomarańczowo. Serdeczność w rywalizacji, czyli trochę wspominków z MasterChef :) Plony, ach te plony!

I znów zupa … a nawet dwie!

Opublikowany 1 stycznia 2015 przez tilianara

2

… czyli o tym jak zrobić gorący kubek bez chemii, konserwantów, za to ze smakiem, dla zdrowia i ku pokrzepieniu zimową porą i mieć do tego chleb … prawdziwy chleb i prawdziwą zupę.

 

 

Najpierw trzeba upiec własny chleb. Na zakwasie, żytni, pełen smaku. Taki, który aż prosi się o wspaniałe kanapki z domową wędliną, o grubą warstwę masła i łyżkę miodu gryczanego, o grubo pokrojony żółty ser i kapkę własnego ketchupu, o pokruszony ser pleśniowy z dżemem z pomarańczy, o … taki chleb jest po prostu idealny na każdą okazję, gdyż jest niezwykle uniwersalny i prosty. Chleb żytni, wilgotny, taki codzienno-niecodzienny :)

 

 

Do tego można piekąc go albo oszczędzić na czasie, by po prostu upiec go na bazie dużej ilości zakwasu albo pobawić się w trudniejsze i ciekawsze, tzw. trójfazowe ciasto zakwaszone. Chleb radzieckiego żołnierza ma swoją oficjalną historię, gdy w Rosji w 1938 r został oficjalnie uznany w piekarniach. Ale ma i moją własną historię. Pierwszy raz piekłam ten chleb kilka lat temu, gdy po Sylwestrze, rok po artroskopii moje kolano po raz kolejny odmówiło posłuszeństwa. Przeszywający ból najpierw po uszkodzeniu łękotki, potem po zastrzykach ze sterydów sprawił, że odechciało mi się żyć.

 

Ale ja nie poddaję się łatwo! Szukałam zajęć, które zajmą moje myśli – i właśnie wtedy zaczęłam czytać o trójfazowym cieście zakwaszonym. Znalazłam kilka przepisów na chleby bazujące na nim i piekłam je bez opamiętania. Nie pomogło na kolano, ale pomogło na doła, jaki pojawił się, gdy znów nie mogłam chodzić o własnych siłach, a z szafy ponownie musiałam wyjąć do kresu możliwości znienawidzone kule.

 

 

Od tamtego czasu chleby na trójfazowym zakwaszonym cieście mają dla mnie szczególne znaczenie. Piekę je zwykle, gdy dopada mnie przeziebienie czy choroba, gdy mam wymuszony, chorobowy "czas wolny". A że wtedy piekę je bez opamiętania zostaje mi ich trochę … akurat do zagęszczania zup kremów.

 

Jak na przykład zupy pomidorowo-buraczanej czy żurkowej. Takich idealnych gorących kubków na zimowy czas. Zupy tego typu genialnie sprawdzają się zabrane w termosie na bezdroża z psami, na spacery po lesie czy po parkach czy po prostu jako przekąska w czasie dnia. Można komponować dowolnie smaki i konsystencję do własnych preferencji. Mamy słoik pomidorów przechowanych z lata czy po prostu uzbierało się nam trochę z odkładanej zakwaszonej mąki z dokarmiania zakwasu, a może jeszcze kilka upieczonych do obiadu buraków zalega w lodówce … takich propozycji może być ogromnie wiele. Domowe gorące kubki to po prostu zupy "na winie" (= co się "na winie" z lodówki), doskonale sprawdzające się, by nie tracić niczego i by gospodarnie podejść do tego co mamy w lodówce :)

 

Serdecznie więc zapraszam na chleb i zupy, akurat na zimowy czas :)

 

 

Chleb radzieckiego żołnierza

 

Składniki (na jeden bochenek chleba o wadze ok. 1 kg.):

375 g ciasta zakwaszonego po 3 fazie z mąki żytniej razowej (przepis poniżej, ale można dać po prostu 375 g zakwasu dokamionego ok. 8-12 godzin wcześniej)
450g mąki żytniej razowej (można dać różne proporcje żytniej razowej i jasnej chlebowej, ja zwykle piekę ok 1/3 razowej, reszta chlebowej)
15 g soli
330 ml bardzo ciepłej wody (ok. 40 stopni Celsjusza)

 

Przygotowanie: W wodzie rozmieszać ciasto zakwaszone/zakwas. Dodać mąkę, sól, szybko i krótko wyrobić – do uzyskania jednorodnej konsystencji.
Konsystencja bardzo gęsta ale nie za bardzo. Zostawić do fermentacji na ok. 2 godziny w temp. 30*C . Ciasto nieznacznie (a może i więcej) urośnie i pojawią się pęcherzyki powietrza. Przełożyć do keksówek wysmarowanych olejem (można wysypać mąką razową lub płatkami itp). Ciasto posmarować olejem i przykryć szczelnie folią i pozostawić do wyrośnięcia w temperaturze 30 stopni Celsjusza na 35-50 min.
Piekarnik nagrzać do 260 stopni Celsjusza.
Pieczemy 10 min w 260 stopniach, a następnie dopiekamy 40 – 45 min. w 200 stopniach.
Natychmiast po wyjęciu z pieca posmarować/spryskać wodą. Jak każdy chleb żytni wymaga cierpliwości – można próbować następnego dnia (najlepiej piec ok. północy bo wtedy bardziej chce się spać niż jeść).

 

Źródło: ostatnim razem, gdy natchnęło mnie do pieczenia tego chleba, była to akcja u Ani wspólnego pieczenia.

 

Zupa buraczano-pomidorowa

 

Składniki:

Słoik/puszka pomidorów (lub dwie)

2-3 upieczone buraki

przyprawy według gustu – tutaj: wędzona papryka, chilli, czarny kminek

bulion warzywny

kilka kromek podsuszonego chleba

 

Przygotowanie: Bulion zagotować z przyprawami. Dodać pomidory i pokrojone na małe kawałki buraki. Rozgotować. Dodać podsuszony chleb. Zmiksować blenderem, doprawić do smaku solą i pieprzem, ewentualnie śmietaną. Popijać dla rozgrzania :)

 

Zupa żurkowa

 

Składniki:

1 cebula posiekana

2-3 ząbki czosnku posiekane

kminek, majeranek, po łyżecce

kilka ziaren ziela angielskiego, utartych w moździerzu

dobra kiełbasa, np. jałowcowa lub czosnkowa, 1 pętko

resztki z zakwasu **

bulion warzywny/drobiowy/dowolny

trochę podeschniętego chleba

śmietana/mleko

opcjonalnie: jajko ugotowane na twardo lub półtwardo, ewentualnie w koszulce lub sous vide

opcjonalnie: w czasie gotowania bulionu można dodać kilka suszonych grzybków, łyżkę lub dwie chrzanu, pozostałe z obiadu ugotowane/upieczone ziemniaki

 

Przygotowanie: Podsmażyć kiełbasę, wytapiając z niej nadmiar tłuszczu, który odlewamy do osobnej miseczki. Można go użyć do pieczenia ziemniaków. Cebulę zeszklić na oleju, dodać czosnek i przyprawy, smażyć przez minutę. Wlać bulion i dodać chleb. Rozgotować i zmiksować blenderem. Dodać resztki z zakwasu do smaku, tak by nie było zbyt kwaśne. Dodać podsmażoną kiełbasę i śmietanę. Doprawić do smaku.

 

* ciasto zakwaszone trójfazowe (info ze strony od Tatter)

 

Zaczyn zakwasowy (wykonany metodą 3stopniową):

50g zakwasu (pszennego lub żytniego)

100g białej pszennej mąki chlebowej

100g wody

Wymieszałam dokładnie i zostawiłam szczelnie przykryte na 6-8 godzin w temperaturze 26-28C.

 

Następnie dodałam:

100g mąki j.w.

100g wody

 

Po dokładnym wymieszaniu zostawiłam na 6-8 godzin w temperaturze 22-26C.

Znów odświeżyłam zaczyn:

100g mąki j.w.

100g wody

Zostawiłam pod przykryciem w temperaturze 18-22C na 3-4 godziny.

Po tym czasie zakwas jest gotowy do użycia (do wyżej wymienionego chleba używam ciut więcej niż  połowę tego zakwaszonego ciasta)

 

Informacje o Metodzie Detmolder Trójfazowej (info też od Tatter):

Metoda stosowana przez piekarzy niemieckiech w produkcji chleba zytniego, polegająca na stopniowej budowie zaczynu zakwasowego. Metoda ta skupia sie na wydobyciu 3 cech zaczynu zakwasowego jakim sa drozdze, kwas octowy i kwas mlekowy, a jak wiadomo, kazdy z tych aspektow rozwija sie w innych warunkach, przy innej hydracji, innej temperaturze, w innym czasie.

 

W I fazie rozwijaja sie komorki drozdzowe. Idealne warunki to srednia temperatura otoczenia (26C) i dosc wysoka wilgotnosc (150% hydracja). Czas trwania tej fazy to 5-6 godzin. Niewielka ilosc dojrzalych kultur (zakwasu) zostaje dokarmiana maka zytnia razowa i woda (1:1,5)

 

W II fazie nastepuje rozwoj kwasu octowego (nadanie zakwasowi kwasowego zapachu i smaku). Tym razem konsystencja zaczynu zmienia sie na bardziej sztywna (60-65% hydracji), temperatura spada o pare stopni (do 23C) , a czas fermentacji wydłuża sie do 15-24 godzin.

 

Do calosci zaczynu z fazy I dodaje sie make zytnia razowa i wode (1:0,6-0,78).

 

W III fazie rozwija sie kwas mlekowy (odpowiedzialny za smak chleba). Do prawidlowego przebiegu tej fazy potrzebna jest wyzsza temperatura (30C) i 100% hydracja. Dojrzewannie nastepuje dosc szybko – 3-4 godziny. Zaczyn dokarmia sie maka zytnia razowa i woda (1:1)

Po tym czasie zaczyn zakwasowy (ciasto zakwaszone) gotowe jest do dalszej produkcji.

Zrodlo: J. Hamelman "Bread"

 

** resztki z zakwasu – informacja dla zakwasowo-chlebowo wtajemniczonych ;) – jak wiadomo, gdy dokarmiacie zakwas zwykle wyrzucacie połowę, prawda? Ja dokarmiam zakwas dodając mało mąki i wody (po ok. 25-50 g), a połowę poprzednio zakwaszonej mąki przekładam do innego słoika. Raz na tydzień-10 dni dolewam tam wody, dodaję kilka ząbków czosnku, ziele angielskie, listek laurowy i odstawiam na ok. 2-3 dni. Do zupy dodaję tą lekko odcedzoną wodę po 2-3 dniach jej kiszenia.

 

Smacznego.

Zobacz także

Prawdziwy skarb. Rzecz o glazurze. Weekendowa Piekarnia #17 – Chleb piwny. Aromatyczne zaproszenie.